Bayburt İlinin Tarihi ve Turistik Yerleri

Seyahat Rehberi

bartin-tarihi-turistik-yerleri
Bayburt Doğu Anadolu’yu Karadeniz’e bağlayan Erzurum-Trabzon tarihi İpek Yolu üzerindedir. Marco Polo ve Türk seyyah Evliya Çelebi bu yoldan geçmişlerdir. Çoruh nehrinin kıyısında bulunan şehrin tarihi M.Ö. 3000′lere kadar uzanır.

İLÇELER

Demirözü, Aydıntepe

TARİHÇE

Bayburt şehrinin tarihi M.Ö.3000’li yıllara kadar uzanmaktadır. Şehir Azziler tarafından kurulmuştur. M.Ö 770-665 yılları arasında Kimmer ve İskitlerin akınına uğramıştır. İskitlerin (Saka Türkleri) hakimiyetine giren Bayburt 2500 yıllık Türk şehridir. Daha sonra bölge sırasıyla Haldi’ler, Med’ler ve Pers’lerin hakimiyetine girmiştir.

1927 ‘ye kadar Erzurum’a bağlı olan Bayburt bu tarihte Gümüşhane’ye bağlandı. 21.06.1989 tarihinden itibaren 3578 sayılı yasa ile il statüsüne kavuştu.

CAMİLER VE MESCİTLER

Pulur (Ferahşad Bey) Camii ve Medresesi: Demirözü ilçesi sınırları içinde yer alan Gökçedere beldesi merkezindedir. 16. yüzyılda inşa edilmiş Ferahşad Bey yapılar topluluğunun cami, medrese, han, hamam, imaret ve konuk evinden oluştuğu bilinmektedir. Bunlardan han, imaret ve konuk evinden hiçbir iz kalmamıştır.

Ulu Camii: Ulu camii yapıldığı dönemde şehrin merkezine inşa edildiği kolayca anlaşılmaktadır. Caminin minaresine de Selçuklu eseri olan birçok camide olduğu gibi caminin dışından girilmektedir.

Kutluğ Bey Camii: Merkez ilçeye bağlı, Bayburt-Köse yolu üzerinde ve il merkezine yaklaşık 30 km. mesafede bulunan Çayıryolu köyündedir. 14. yüzyılın ikinci yarısında Fahreddin Kutluğ Bey tarafından yaptırılmıştır.

Y. Hınzevrek Camii: Demirözü ilçe merkezinin hemen kuzeyinde bulunan Çatalçeşme köyündedir. Yapım tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte Akkoyunlular döneminde yapıldığı tahmin edilmektedir.

Yakutiye (Yeni) Camii: Bu cami Bayburt Cumhuriyet Caddesi üzerinde, eski Yakutiye Medresesinin bulunduğu alan üzerindedir. Vakıflar Genel Müdürlüğü ve Bayburt halkının yardımlaşması ile 1913-1915 yılları arasında yapılmıştır.

Zahid Efendi Camii: İl merkezinde bulunan cami, Osmanlı döneminde (1514-1515) Zahid Efendi tarafından yaptırılmıştır.

Taşhan (Bedesten): Yapılış tarihi bilinmeyen Taşhan (Bedesten) Ulu Cami’nin yakınında şehir içerisindedir. Taşhan geçirdiği bir yangından sonra kitabeleri kaybolmuştur.

TÜRBE VE KÜMBETLER

Dede Korkut Türbesi: Bayburt’ un güney doğusunda 39 Km. mesafede ki Masat köyünün hemen çıkışındadır.

Şehit Osman Türbeleri: Bu türbelerin, Saltukoğulları komutanlarından Mengücük Gazi’nin erkek kardeşi Osman Gazi ve kız kardeşine ait olduğu bilinmektedir.

Ahmed-i Zencani Kümbeti:İl merkezindeki Cumhuriyet İlkokulu’nun yanında yer alan yapının Ahilerden Ahmed-i Zencani’nin türbesi olduğu düşünülmekle birlikte bu konuya ilişkin bilgiler kesin değildir.

Abdulvahab Gazi Türbesi: Merkez ilçeye bağlı ve Bayburt-Gümüşhane yolunun yaklaşık 35. kmsinde yeralan Erenli köyünün hemen altındadır.

Bey Böyrek (Bamsı Beyrek) Türbesi: Bayburt’un 2 km. doğusunda bulunan Erenli köyünün batısında, bir tepe üzerindeki yapı Dede Korkut Hikayelerinde geçen en önemli kişilerden biri olan Bey Böyrek’e aittir.

Kutluğ Bey (Sünür) Türbesi: Merkez ilçeye bağlı, Bayburt-Köse yolu üzerinde ve il merkezine yaklaşık 30 km. mesafede yer alan Çayıryolu köyünde bulunan türbe Kutluğ Bey Camii’nin 30 m. doğusunda, mezarlığın içinde bulunmaktadır.

Yanbaksı (Güneşli) Kümbeti: Halk arasında “Yanbaksı Kümbeti”adı ile anılan bu yapı, il Merkezi ile Demirözü ilçesi arasında bulunmaktadır.

HAMAMLAR

Bent Hamamı:
Çoruh Nehri kıyısında, Bayburt Kalesi’nin güneydoğu eteğinde bulunan hamam, 16. yüzyılda Akkoyunlu Hacı Ferahşad Bey tarafından yaptırılmıştır.

Paşaoğulları (Kondolotlar) Hamamı: Bayburt kent merkezinde bulunan ve birkaç kez onarılan hamamın yapım tarihi ile ilgili bilgiler kesin değildir.

Meydan (Çarşı) Hamamı: Bayburt kent merkezinde bulunmaktadır. Kadı Mahmud Çelebi Vakfı olarak bilinmektedir.

KALELER

Bayburt Kalesi:

Tarihin derin koridorlarından günümüze oluşturduğu köprü ile ışık tutarak şehrin kuzeyinde Çocuğunu gözünden sakınan ve göğsüne yaslamış bir ana gibi Bayburt’u bağrına yaslayan ve ilk günkü görkemini hala sürdüren “Bayburt Kalesinin “ yapılış tarihi kesin olarak bilinmemektedir. Ancak çeşitli kaynaklarda M.S.58 lerde inşa edildiği, daha sonraları da değişik dönemlerde onarım gördüğü anlatılmaktadır.

Saruhan Kalesi: Bayburt merkezine 35 km. mesafede bulunan Saruhan köyündeki kalenin gözetleme amacıyla yapıldığı tahmin edilmektedir.

DİĞER YAPITLAR

Kop Şehitleri Abidesi: Bayburt-Erzurum yolunun yaklaşık 40. km’sinde, karayolunun hemen kenarında yer almaktadır. Kop Şehitleri Abidesi, 1916 yılında Kop Geçidi’nde ve Çoruh Havzası’nda düşmana direnen ve bu direnişte şehit olan askerlerin anısına 1963 yılında Kop Dağı’nın zirvesine yapılmıştır.

Korgan Köprüsü: Bayburt-Gümüşhane yolunun yaklaşık 25. km’sinde ve Merkez ilçeye bağlı Akşar beldesinde bulunan yapı, iki gözlü ve sivri kemerlidir.

Saat Kulesi: Saat Kulesi, Bayburt kent merkezinde valilik konağının yakınında olup, 1924 yılı Cumhuriyet Bayramı’nda açılmıştır.

Aydıntepe Yeraltı Şehri

Bayburt’un kuzeybatısında dağlık yöredeki bucak merkezi Aydıntepe’de yer alan kent, tüf içerisinde, yüzeyden 2-2.5 m derinde başka yapı malzemesi kullanmadan ana kayaya oyulmuş galeriler, tonozlu odalar ve bu odaların açıldığı daha geniş mekanlardan oluşmaktadır. Yaklaşık 2 ile 2.5 m yüksekliğinde tonoz örtülü galeriler yer yer her iki yana genişlemektedir. Kareye yakın planlı odalar bu mekana açılmaktadır, ayrıca gözetleme mekanlarının oluşturduğu havalandırma amaçlı konik biçimdeki deliklerin, galeri odalarını aydınlatmak için de kullanıldığı gözlenmektedir.

KIŞ TURİZMİ

Kop Dağı turizm merkezi ilan edilmiştir. Kop Dağı Kayak ve Kış Sporları Merkezi planında mevcut olan kayak evinin bulunduğu alan ile günübirlik tesislerin bulunduğu alanların bir kısmı gerektiğinde yatırımcılara tahsis edilebilecektir.

YAYLA TURİZMİ

Bayburt ili yaylalar açısından oldukça zengindir. Kop Dağı Turizm Merkezi-Kop Dağı Yaylası, Sultan Murat Yaylası, Aydıntepe, Akbulut, Cumavank, Otlukbeli, Yazyurdu, Yoncalı, Tohnovi, Çavdar, Somarova, Karakaya, Menge, Seydiyakup, Kavlatan, Akkoyun, Solkarı, Gümüşdamla, Yaylapınar, Üzengili, Kuşmer, Gökçedere, Dumlu, Günbuldu, Şur, Irmak, Eser, Çukur, Ardıçgöze, Göloba, Çençül ve Salcılar yaylaları ilin önemli yaylaları arasında sayılabilir.

AKARSU TURİZMİ

Bayburt ili yaylalar açısından oldukça zengindir. Kop Dağı Turizm Merkezi-Kop Dağı Yaylası, Sultan Murat Yaylası, Aydıntepe, Akbulut, Cumavank, Otlukbeli, Yazyurdu, Yoncalı, Tohnovi, Çavdar, Somarova, Karakaya, Menge, Seydiyakup, Kavlatan, Akkoyun, Solkarı, Gümüşdamla, Yaylapınar, Üzengili, Kuşmer, Gökçedere, Dumlu, Günbuldu, Şur, Irmak, Eser, Çukur, Ardıçgöze, Göloba, Çençül ve Salcılar yaylaları ilin önemli yaylaları arasında sayılabilir.

Sırakayalar Şelaleleri: Bayburt-Erzurum karayolunun 6 km. sinden ayrılarak 16 km. daha yol aldıktan sonra ulaşılan Sırakayalar Şelaleleri, İlimiz merkez Sırakayalar köyünün girişinde ve köy içinde olmak üzere iki tanedir.

KAMP VE KARAVAN TURİZMİ

Soğanlı, Kop ve Çoruh Vadisi’nde kamp ve karavan imkânları mevcuttur. Özellikle, yaz aylarında Karadeniz’in sahil kesimlerinden gelen konuklar Çoruh Vadisi’nde çadır kurarak aileleri ile dinlenmektedir.

DAĞ VE DOĞA YÜRÜYÜŞÜ
Bayburt İli arazi şekilleri açısından çeşitlilik göstermektedir. Ovaların önemli yer tutmasına karşın yüksek ve sarp dağlar ile bunların oluşturduğu geçitler il topografyasında önem taşır. İli kuşatan Kemer, Soğanlı, Haldizen, Kırklar, Köse, Coşan, Kop, Otlukbeli, Divanyolu, Sarıçiçek Dağları, 2000-3000 m’nin üzerinde yüksekliğe sahip dağlar olup, bu alanlar dağ ve doğa yürüyüşü dışında atlı doğa yürüyüşlerine de elverişli alanlardır. Ayrıca Çoruh Vadisi’nde de atlı doğa yürüyüşü yapılmaktadır.

Bazı Alanlar
Şehit Nusret Bahçesi
Çoruh Vilayet Orman İçi Dinlenme ve Mesire Alanı
Genç Osman Parkı
Yeni Şehir Parkı
Türk Dünyası Parkı
Kır Kahvesi

BİTKİ İNCELEME

Özellikle yaylalardaki floristik zenginlik dikkate değer niteliktedir. Başlıca çiçekli bitkiler ormangülü, çalıçiçeği, ılgın, karayemiş gibi bodur ağaçlarla çayır yoncası ve baklagil bitki türleridir. Bunun yanı sıra çeşitli mantarlar, böğürtlen, şerbetçiotu, eğrelti, çuha, yabani çilek, kekik, nane, mevsime göre papatya ve gelincikler, kantaron otu, balçiçeği, adaçayı bitkilerine sıkça rastlanır. Ayrıca, hindiba kirpidikeni, kayakoruğu dağlaması, yaylalarda görülen zenginliklerin başlıcalarıdır.

BAYBURT’ A ULAŞIM

Karayolu Ulaşım
Kara yoluyla çevre il ve ilçelerden Bayburt’a ve Bayburt’tan çevre il ve ilçelere düzenli karayolu ulaşımı olduğu gibi, büyük şehirlere de her gün karşılıklı otobüs seferleri vardır.
Otogar Tel: 0 458 211 28 60

Havayolu Ulaşım
Erzurum Uluslararası Hava limanına 60 dak.,Trabzon Uluslararası Havalimanına120 dak. mesafededir.

Şehir İçi Ulaşım:
Şehir içi ulaşım taksi, dolmuş ve belediye otobüsleri ile yapılmaktadır.taksilerle ve dolmuşlarla yapılmaktadır.

NE ALINIR?

Bayburt’ta bakır işlemeciliği, kilim ve ehram dokumacılığı önemlidir. Özellikle üretilen kilim motifleri Bayburt’a ait ve orijinaldir. Ayrıca, ehram dokumaclığı da yöreye özgü bir dokumadır. Ehramdan yapılan yelek, masa örtüsü, yatak örtüsü, seccade, perde ve kravat gibi eşyalar ilgi çekicidir.

YAPMADAN DÖNME
20 Mayıs 5 Haziran tarihlerinde Kırkpınar köyünde Doktor yılanları görmeden,

Temmuz ayının 3. Haftasında Türk Dünyasının Bilge kişisi Dede Korkut adına düzenlenen Şenliklerin heyecanını yaşamadan,

(Aslan dağı) Vilayet Ormanı Paraşüt parkurunda paraşüt heyecanını yaşamadan,

(Aslan dağı) Vilayet Ormanı ve parkını gezmeden,

Bayburt’un yerel yemeklerini özellikle de Kefenli kebap, Gındırlama Köftesi (Bayburt Köftesi) Galacoş’ un damak zevkini tatmadan,

Çoruh Nehri üzerinde bir yandan kano-rafting yaparken,diğer yandan vadi içerisinin gizemli doğa yapısını görmeden,

Bayburt ‘lu ustaların sanatsal inceliklerini hediyelik bakır işlemelerde görmeden,

İnsan zekasının taş üzerindeki güzelliklerini Bayburt taşında hissetmeden,

Ağlayan kayalar efsanesini dinlemeden ve kanyonunu görmeden, DÖNMEYİN.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

İşlem Sonucunu Girin * Zaman sınırı tükendi. Lütfen CAPTCHA'yı yeniden yükleyin.