Hemoroid, daha çok toplardamar ağırlıklı submüköz venlerin genişleyerek dışarı sarkmasıyla oluşur. Hemoroidin genel cerrahi polikliniklerinde en sık görülen hastalıklardan biri olduğunu belirten Genel Cerrahi Uzmanı Op. Dr. Muharrem Kuzkaya, hiçbir şikayeti olmayan sağlıklı kişilerin muayenesinde her 3 kişiden 2’sinde hemoroid tespit edildiğini söyledi.
Hemoroidin iç (internal) ve dış (external) olarak ikiye ayrıldığını belirten Op. Dr. Muharrem Kuzkaya, hemoroid ve hemoroidden korunma yolları hakkında bilgilendirdi.
İç hemoroid genellikle fazla ağrı ve kaşıntıya neden olmaz. Çok ileri evrelerde olmadıkça sadece aralıklı rektal kanama şeklinde belirti verir. İleri evrelerde makattan dışarı çıkan ve kendiliğinden ya da parmakla normale dönen memeler ortaya çıkabilir. Dış hemoroid ise kendisini genellikle ağrı ve yanma ile gösterir.
Dış hemoroid
Genellikle ele gelen cilt kabarıklıkları dışında hastayı pek rahatsız etmez. Ancak bazen genişlemiş damarlara pıhtı oturması ile şiddetli, diken batar gibi bir ağrı ve bunu takip eden şişlik, kızarıklık meydana gelebilir. Bu duruma tromboze eksternal hemoroid denmektedir.
İç hemoroid
İç hemoroidler hastalığın ilerleme evresine göre dört grupta değerlendirilir;
– Evre-I iç hemoroid: Klinikte kendini sadece kanama ile belli eder. Bu kanamalar genellikle büyük abdest sırasında veya sonrasında tuvalet kağıdını kirletecek şekilde veya bazen damlama tarzında olabilir.
– Evre-II iç hemoroid: Büyük abdest sırasında ıkınmakla anüs dışına çıkan memeler ve kanama ile belirti verir. Kanamalar biraz daha sık ve fazla miktardadır.
– Evre-III iç hemoroid: Hemoroid memeleri artık kolayca anüs dışına çıkmakta ve sadece parmakla itilerek anüse yerleşebilmektedir. Sık sık dışarıda sıkışarak ödem, şişlik ve ağrıya yol açarlar. Bu durumda kanama da şiddetli olmaktadır.
– Evre-IV iç hemoroid: Genellikle yıllardır devam eden kabızlıklar sonucu oluşan bu durumda, iç ve dış hemoroidler topluca makattan dışarı sarkmaktadır. Memeler ağrısız, ıslak ve büyüktür. Çoğu zaman sümüksü bir akıntı, büyük abdestten sonra tam temizlenememe, iç çamaşırının kirlenmesi ve otururken ağrı da yakınmalar arasındadır.
En sık şikayetler kaşıntı, ağrı ve kanama
Op. Dr. Kuzkaya, hastaların klinikte kaşıntı, ele gelen meme, ağrı ya da kanama yakınmalarıyla doktora başvurduklarını dile getirdi. Ne yazık ki hemoroidal hastalık yıllar içinde giderek kötüleşme eğiliminde olduğunu; hiçbir zaman daha iyi olmayacaklarını ve bu nedenle ortaya çıktıkları anda güvenilir, hassas ve etkili bir tedavi yapılması gerektiğini anlattı.
Ana semptomu kanama olan hemoroidde tedaviye başlamadan önce özellikle 40 yaş sonrası kesinlikle kolonoskopik işlem yapılması gerekir. Kalınbarsağın kanseri ekarte edilmeden hemoroidal hastalığa odaklanmamak gerekir. Genç hastalarda ülseratik kolit, crohn gibi inflamatuar bağırsak hastalıklarını atlamamak için kolonoskopi yapılması gerekir.
Hemoroidden korunmak için neler yapılabilir
– Liften zengin gıdalarla beslenilmeli ve gerekirse diyete lif ilavesi yapılmalıdır.
– Dışkılama sırasında ıkınmaktan kaçınılmalıdır.
– Kabızlıktan korunulmalıdır.
– Ayrıca hemoroid oluşumuna yol açabileceğinden uzun süren öksürük, ağır kaldırma gibi ıkınmaya yol açan etkenler de ortadan kaldırılmalıdır.
– Alkol, acı biber ve baharatlı gıdalardan sakınılmalıdır.
– Uzun süre hareketsiz olarak oturulmamalı ya da ayakta kalınmamalıdır.
– Düzenli egzersiz yapılmalıdır. Günde uyku dışında geçen her saat başına 5 dakika yürünmelidir. Uzun süre oturmanın hemoroid oluşumu ile ilgisi vardır.
– Yeterli miktarda su içilmelidir. Suyun çay, kahve gibi içeceklerle karşılanması yoluna gidilmemelidir.
– Büyük abdestten sonra rahatsızlık oluyorsa ılık suyla oturma banyosu yapılmalıdır.
